W poprzedniej części przybliżyliśmy proces klejenia warstwy termoizolacji. Po odczekaniu min. 48 h (lub czasu sprecyzowanego przez producenta zaprawy klejowej, w przypadku klejów ATLAS GRAWIS - po 24 h) można przystąpić do kolejnego etapu prac, jakim jest wykonanie warstwy zbrojonej pod wyprawę tynkarską.
Rys.: Schemat budowy SYSTEMU ATLAS ETICS - warstwa zbrojna.
Należy tutaj podkreślić znaczenie prawidłowego wykonania i zabezpieczenia obróbki blacharskiej. Jest to jedno z potencjalnie bardzo wrażliwych miejsc, dlatego istotne jest poświęcenie mu należytej uwagi, czyli zastosowanie dopasowanego do systemu ociepleń profilu podparapetowego wraz z parapetem, a także prawidłowe uszczelnienie obróbki blacharskiej, na przykład za pomocą silikonu. Błędy wykonawcze na tym etapie są bardzo częste, a prowadzą do poważnych konsekwencji eksploatacyjnych, jak powstanie spękań, migracja wód opadowych, a w następstwie niszczenie warstwy wierzchniej systemu.
Fot.: Konsekwencje błędów nieprawidłowo wykonanej obróbki blacharskiej.
Warstwa zbrojona składa się z zaprawy klejowej i zatopionej w niej siatki z włókna szklanego. Warto przypomnieć, że zazwyczaj zaprawa klejowa używana przy klejeniu izolacji różni się od tej stosowanej do zatapiania siatki, choć w systemach ATLAS przewidziane są zaprawy uniwersalne, oznaczone literą U (np. Grawis U, Grip U), które mogą być wykorzystane zarówno na etapie klejenia izolacji termicznej jak i wykonywania warstwy zbrojonej. Funkcją warstwy zbrojonej jest przenoszenie naprężeń wynikających z różnych czynników oddziałujących na elewację, takich jak zmiany temperaturowe (np. zima-lato, nagłe ochłodzenie nagrzanej powierzchni poprzez opad deszczu itp.), uderzenia mechaniczne. Prawidłowe wykonanie tej warstwy będzie także wpływało na trwałość eksploatacyjną i estetykę warstwy wierzchniej, gdyż stanowi jej bezpośrednie podłoże. Zaprawy klejące Atlas zbrojone włóknami, dodatkowo zwiększają odkształcalność warstwy i stanowią element ochrony systemu.
W pierwszej kolejności należy przystąpić do zabezpieczenia miejsc narażonych na występowanie szczególnych naprężeń (np. opisane w poprzedniej części dylatacje listew startowych) lub zagrożenie występowania uszkodzeń mechanicznych systemu. Podwójne siatkowanie znacznie podwyższa odporność na pojawienie się uszkodzeń punktowych (np. uderzenie piłką, opieranie rowerów o ścianę). Do miejsc narażonych na występowanie szczególnych naprężeń należą naroża otworów okiennych i drzwiowych. Przez wzgląd na kształt otworów silne naprężenia będą występowały zawsze prostopadle do naroża, co spowoduje kreację rys na niewystarczająco zabezpieczonej elewacji.
Fot.: Pęknięcie wyprawy tynkarskiej w narożu okiennym.
Dodatkowe zbrojenie wykonuje się poprzez wklejenie pasków siatki o wymiarach nie mniejszych niż 20 x 35 cm pod kątem 45°. Siatka ustawiona prostopadle do naroża blokuje propagację rysy, chroniąc ciągłość i estetykę elewacji.
Podczas wykonywania dodatkowego zbrojenia otworów okiennych siatką warto pamiętać o kolejności wykonywania prac. Najpierw należy wkleić profile narożne z wtopionymi siatkami (1), następnie wspomniane wcześniej diagonalne fragmenty siatki (2), powierzchniowe siatki zbrojące (3), a na koniec ułożyć siatki zbrojące w wewnętrznych narożnikach otworów (4):
Fot.: Schemat układu siatek zbrojących i kolejność wykonywania prac: 1) listwa z siatką 2) diagonalia z siatki 3) siatka w warstwie zbrojonej 4) ościeża okienne
Innym miejscem wymagającym szczególnej uwagi, są naroża zewnętrzne budynków, gdzie występują naprężenia termiczne wynikające ze zmiennych obciążeń termicznych poszczególnych ścian elewacji. Tam również zalecane jest zastosowanie dodatkowej ochrony w postaci profilu narożnego z siatką. Profil narożny wklejany jest w pierwszej kolejności, a następnie doklejane są fragmenty siatki w warstwie zbrojonej, oczywiście pamiętając o zasadzie wymaganego zakładu (min. 10 cm).
Fot.: Układ siatek zbrojących w narożniku zewnętrznym. 1) Wyprawa tynkarska 2) Profil narożnikowy z siatką 3) siatka w warstwie zbrojonej
W przypadku narożników wewnętrznych stosuje się zwyczajny sposób siatkowania z zakładem, należy jednak poświęcić mu szczególną uwagę ze względu na wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia zgrubienia w narożu – siatka zbrojąca musi być prawidłowo wygięta, dociśnięta i zatopiona w kleju, aby nie kreować zaokrąglonego wybrzuszenia w linii narożnika.
Po zabezpieczeniu miejsc szczególnych można przystąpić do całopowierzchniowego wykonania warstwy zbrojonej. Aby prawidłowo wykonać warstwę zbrojoną należy nanieść na powierzchnię izolacji cienką, równomiernie rozłożoną warstwę zaprawy klejowej (tzw. wcierka), a następnie zaaplikować zaprawę ponownie przy użyciu pacy zębatej, podobnie jak w przypadku wykonywania okładzin ceramicznych.
Wykorzystanie pacy zębatej ułatwi zatopienie siatki w warstwie zaprawy klejowej i zapewni prawidłowe wykonanie warstwy. Używając pacy gładkiej do aplikacji trudniej siatkę zatopić, występuje duże prawdopodobieństwo pozostawienia siatki na powierzchni zamiast w środku masy klejącej. Po zaaplikowaniu zaprawy pacą zębatą siatkę należy docisnąć do ściany na „jodełkę” tj. stosując ruch od góry do dołu i jednocześnie od środka na zewnątrz siatki. Pozwoli to na równomierne zatopienie siatki bez powstawania zagięć i fałd, które wpłynęłyby później na wygląd warstwy wykończeniowej.
Po dociśnięciu, używając już gładkiej strony pacy, zaprawę klejącą należy wyrównać na powierzchni ocieplenia. Prawidłowo zatopiona siatka nie będzie widoczna pod warstwą kleju, powinna znajdować się w ½ grubości warstwy – charakterystyczna siatka na powierzchni zaprawy klejowej oznacza nieprawidłowo zatopioną siatkę, a jej funkcje nie zostaną zapewnione, nośność warstwy zostanie znacznie osłabiona.
Fot.: 1. Prawidłowo zatopiona siatka. 2. Skutki aplikacji zaprawy klejowej na siatce rozciągniętej na płytach EPS.
Każdy kolejny bryt siatki powinien być układany na zakładkę 10 cm na poprzedni. Aby wykonać prawidłowo zakład należy z fragmentu siatki już wtopionej ściągnąć zaprawę klejową, zaaplikować ją ponownie zębem i ułożyć kolejny fragment siatki. Pozwala to zminimalizować powstawanie zgrubień w warstwie zbrojącej wynikających z nakładania się kolejnych warstw materiału.
Elementem wymagającym szczególnej uwagi podczas wykonywania warstwy zbrojonej jest zabezpieczenie miejsc połączeń różnych materiałów izolacyjnych (jak na przykład wspomniane w poprzedniej publikacji połączenie EPS – wełna mineralna na wysokości 25 m budynku, lub wykonywanie stref i oddzieleń przeciwpożarowych). Ze względu na różną rozszerzalność termiczną dwóch materiałów miejsce połączenia wymaga dodatkowego zbrojenia w postaci drugiej warstwy zbrojenia. Zalecanym przez nas rozwiązaniem jest zastosowanie dodatkowych łączników mechanicznych (opisane w poprzedniej części cyklu) oraz wklejenie dodatkowego pasa siatki z włókna szklanego. Pas dodatkowego zbrojenia powinien mieć szerokość 50 cm i być wklejony tak, aby jego środek nakładał się z linią łączenia materiałów.
Bardzo ważną kwestią przy wykonywaniu podwójnego siatkowania jest odpowiednie przygotowanie pierwszej warstwy zbrojenia. Wyżej wspomniane zostało, że siatka musi być zatopiona w środku warstwy zaprawy klejowej – w przypadku wykonywania dwóch warstw siatki ta zasada przestaje obowiązywać, bo gładka powierzchnia zaprawy obniży adhezję kolejnej warstwy. Dlatego w tej sytuacji nadmiar kleju należy ściągnąć pacą, aby pozostawić widoczne oczka siatki. Spowoduje to rozwinięcie powierzchni kontaktu i ułatwi prawidłowe zakotwiczenie kolejnej warstwy zbrojenia.
Po wyschnięciu prawidłowo zaaplikowanej warstwy zbrojonej można powierzchnię przeszlifować celem wyrównania podłoża pod warstwę wykończeniową. Szczegóły dotyczące wykańczania systemu omówimy w kolejnej, ostatniej już odsłonie cyklu.
Jakub Lisowski
Młodszy kierownik ds. Rozwoju Produktów ATLAS sp. z o.o.